DPJZ 4/2024


Dr. Magdalena A. Nestmann, LL. M.

RECHTLICHE HERAUSFORDERUNGEN DER FUßBALL-EUROPAMEISTERSCHAFT: ZUSTÄNDIGKEIT DEUTSCHER GERICHTE IN INTERNATIONALEN SPORTSTREITIGKEITEN

Zusammenfassung: In der heutigen globalisierten Welt sind Sportveranstaltungen nicht mehr auf nationale Grenzen beschränkt. Internationale Wettkämpfe und die zunehmende Mobilität von Spielern, Trainern und Funktionären haben zu komplexen rechtlichen Herausforderungen geführt. Eine dieser Herausforderungen betrifft die Zuständigkeit deutscher Gerichte in sportrechtlichen Angelegenheiten. Die Zuständigkeit deutscher Gerichte in internationalen

sportrechtlichen Fällen wirft eine Reihe von Fragen auf, die sowohl das nationale als auch das internationale Recht betreffen. Diese Fragen umfassen unter anderem die Anerkennung und Vollstreckung ausländischer Schiedsgerichtsentscheidungen, die Anwendung internationalen Privatrechts und die Rolle deutscher Gerichte im Rahmen internationaler Sportverbände und ihrer Regelwerke.

Diese Publikation zielt darauf ab, eine umfassende Analyse der rechtlichen Grundlagen und der praktischen Anwendung der Zuständigkeit deutscher Gerichte in internationalen Angelegenheiten zu bieten. Sie untersucht die relevanten rechtlichen Bestimmungen, Gerichtsurteile und die Praxis deutscher Gerichte sowie die Wechselwirkungen zwischen nationalem Recht und den Regelwerken internationaler Sportorganisationen. Durch diese Untersuchung soll ein tieferes Verständnis dafür entwickelt werden, wie deutsche Gerichte ihre Zuständigkeit in internationalen sportrechtlichen Fällen ausüben und welche Herausforderungen und Chancen sich daraus ergeben. Dies ist von besonderer Bedeutung für Sportler, Vereine, Verbände und Juristen, die in diesem dynamischen und oft umstrittenen Bereich tätig sind.

Schlüsselwörter: Sportrecht, Europa-Fußballmeisterschaft, deutsche Gerichtsbarkeit

Summary: In today’s globalized world, sporting events are no longer limited to national borders. International competitions and the increasing mobility of players, coaches and officials have led to complex legal challenges. One of these challenges concerns the jurisdiction of German courts in sports law matters. The jurisdiction of German courts in international
Sports law cases raise a number of issues concerning both national and international law. These issues include the recognition and enforcement of foreign arbitral awards, the application of private international law and the role of German courts within the framework of international sports federations and their rules.


This publication aims to provide a comprehensive analysis of the legal basis and practical application of the jurisdiction of German courts in international affairs. It examines the relevant legal provisions, court judgments and practice of German courts as well as the interactions between national law and the rules of international sports organizations. The purpose of this study is to develop a deeper understanding of how German courts exercise their jurisdiction in international sports law cases and what challenges and opportunities arise from this. This is of particular importance to players, clubs, associations and lawyers working in this dynamic and often controversial field.

Über die Autorin: Dr. Magdalena A. Nestmann, LL. M. – Rechtsanwältin (DE), Adwokat (PL), leidenschaftliche Sportrechtlerin, beeidigte Dolmetscherin und ermächtigte Übersetzerin für die deutsche und polnische Sprache, Autorin von zahlreichen deutschen und internationalen Publikationen, E-mail: info@kanzlei-dr-nestmann.de.

Dominika Kowalska

PROBLEMATYKA JURYSDYKCJI KARNEJ W UMOWACH O STATUSIE SIŁ ZBROJNYCH I JEJ KONSEKWENCJE

Streszczenie: Niektóre państwa wysyłają swoje wojska do krajów sojuszniczych celem wzmocnienia ich bezpieczeństwa. Przed rozlokowaniem wojska, kraje wysyłające podpisują umowy o statusie sił zbrojnych (SOFA) z krajami przyjmującymi, aby uregulować warunki stacjonowania. Kluczową, a jednocześnie najbardziej kontrowersyjną częścią tych umów jest jurysdykcja karna.

Umowy o statusie sił zbrojnych, mimo swojej kontrowersyjności, są niezbędne do zarządzania międzynarodowym rozmieszczeniem wojsk i współpracą obronną. Chociaż chronią personel wojskowy przed zagranicznymi systemami prawnymi, mogą też służyć silniejszym państwom, takim jak Stany Zjednoczone, do narzucania warunków słabszym sojusznikom. Z tego względu w niektórych krajach przyjmujących panuje przekonanie, że umowy te nie mają poszanowania dla ich suwerenności.

Celem artykułu jest omówienie umów SOFA oraz analiza poszczególnych przepisów tych 

Słowa kluczowe: rozmieszczenie żołnierzy, jurysdykcja karna, Umowa o Statusie Sił Zbrojnych, Stany Zjednoczone, suwerenność.

Abstract: Some countries send their troops to allied countries to strengthen their security. Before deploying troops, sending countries sign Status of Forces Agreements (SOFAs) with host countries to regulate the conditions of stationing. A key and at the same time the most controversial part of these agreements is criminal jurisdiction.

Agreements on the status of the armed forces, despite their controversial nature, are necessary for the management of international military deployment and defence cooperation. While they protect military personnel from foreign legal systems, they can also be used by stronger states, such as the United States, to impose conditions on weaker allies. For this reason, there is a perception in some host countries that these agreements do not respect their sovereignty.

The aim of the article is to discuss the SOFA agreements and to analyse whether they actually violate the sovereignty of the host countries. The paper discusses the individual provisions of these agreements and their objectives, on the example of agreements between NATO and the USA with Poland and South Korea. 

The article stresses the importance of balancing the protection of national interests and respect for international law and sovereignty. Reaching a compromise between sovereignty and international law is difficult, but necessary to maintain global security and effective military cooperation.

Keywords: deployment of troops, criminal jurisdiction, Status of Forces Agreement, The United States of America, sovereignty.

O autorce: Absolwentka kierunku Amerykanistyka na Uniwersytecie Warszawskim,Studentka prawa na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,e-mail: dd.kowalska.2828.gmail.com.

Dominika Kowalska

DIE FRAGE DER STRAFGERICHTSBARKEIT IN ABKOMMEN ÜBER DEN STATUS DER STREITKRÄFTE UND IHRE FOLGEN

Zusammenfassung: Viele Länder entsenden ihre Truppen in verbündete Länder, um deren Sicherheit zu stärken. Vor der Entsendung von Truppen unterzeichnen die Entsendeländer mit den Gastländern Abkommen über den Status der Truppen (SOFAs), um die Bedingungen für die Stationierung zu regeln. Ein wichtiger und zugleich umstrittenster Teil dieser Abkommen ist die Strafgerichtsbarkeit.

Vereinbarungen über den Status der Streitkräfte sind trotz ihres umstrittenen Charakters für die Steuerung des internationalen militärischen Einsatzes und der Verteidigungszusammenarbeit notwendig. Sie schützen zwar Militärangehörige vor ausländischen Rechtssystemen, können aber auch von stärkeren Staaten wie den Vereinigten Staaten genutzt werden, um schwächeren Verbündeten Bedingungen aufzuerlegen. 

Ziel des Beitrags ist es, die SOFA-Abkommen zu analysieren, ob sie tatsächlich die Souveränität der Gastländer verletzen. Der Beitrag analysiert die einzelnen Bestimmungen des Abkommens und die Ziele am Beispiel von Abkommen zwischen der NATO und den USA mit Polen und Südkorea. 

Schlüsselwörter: Truppeneinsatz, Strafgerichtsbarkeit, Status des Streitkräfteabkommens, Vereinigte Staaten, Souveränität.

Summary: Many countries are sending their troops to allied countries to strengthen their security. Before sending troops, the sending countries sign agreements on the status of troops (SOFAs) with the host countries to regulate the conditions for deployment. An important and at the same time most controversial part of these agreements is criminal jurisdiction.

Agreements on the status of the armed forces, despite their controversial nature, are necessary for the management of international military operations and defence cooperation. While they protect military personnel from foreign legal systems, they can also be used by stronger states such as the United States to impose conditions on weaker allies. 

The aim of the article is to analyse the SOFA agreements to see whether they actually violate the sovereignty of the host countries. The article analyzes the individual provisions of the agreement and the goals using the example of agreements between NATO and the USA with Poland and South Korea. 

Keywords: deployment of troops, criminal jurisdiction, Status of Forces Agreement, The United States of America, sovereignty

Über die Autorin: Amerikanistin an der Universität Warschau und Jurastudentin, E-Mail:dd.kowalska.2828.gmail.com.

Jerzy Vadjić

Prowadzenie polityki zagranicznej. Konflikt konstytucyjnych uprawnień wewnątrz władzy wykonawczej w Republice Chorwacji i Rzeczpospolitej Polskiej

Streszczenie: Artykuł analizuje konflikt konstytucyjnych uprawnień pomiędzy prezydentem a premierem w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej w Republice Chorwacji i Rzeczpospolitej Polskiej. Po wyborach parlamentarnych w Polsce w 2023 roku i powrocie kohabitacji, pojawiły się napięcia podobne do tych obserwowanych w Chorwacji od 2020 roku. Konflikty te wynikają z nieprecyzyjnie sformułowanych przepisów określających kompetencje poszczególnych organów. Artykuł przedstawia przypadki m.in. takich sporów, jak konflikt między Lechem Kaczyńskim a Donaldem Tuskiem w Polsce oraz między Ivo Josipovićem a Jadranką Kosor w Chorwacji. Wnioski wskazują na potrzebę zmian ustrojowych i klarownego określenia konstytucyjnych kompetencji w celu uniknięcia dalszych sporów i poprawy wizerunku międzynarodowego obu krajów.

Słowa kluczowe: polityka zagraniczna, kohabitacja, spory konstytucyjne, prezydent, premier

Abstract: The article analyzes the conflict of constitutional powers between the president and the prime minister in the realm of foreign policy in the Republic of Croatia and the Republic of Poland. Following the parliamentary elections in Poland in 2023 and the return of cohabitation, tensions have arisen similar to those observed in Croatia since 2020. These conflicts stem from ambiguously formulated provisions defining the competencies of individual bodies. The article presents cases of such disputes, including the conflict between Lech Kaczyński and Donald Tusk in Poland and between Ivo Josipović and Jadranka Kosor in Croatia. The conclusions point to the need for systemic changes and clear delineation of constitutional competencies to avoid further disputes and improve the international image of both countries.

Key words: foreign policy, cohabitation, constitutional dispute, president, prime minister

Über den Autor: Student der Rechtswissenschaften an der Kardinal-Stefan-Wyszyński-Universität und Student der Slawistik (Spezialisierung – Kroatistik) an der Universität Warschau, E-Mail: jv.kemo@gmail.com

Małgorzata Czyżniak

Scheidung und Kindeswohl aus rechtsvergleichender Sicht

Zusammenfassung: In diesem Aufsatz werdendie polnischen Vorschriften des Scheidungsrechts mit den entsprechenden gesetzlichen Vorschriften in Ländern wie Italien oder den Vereinigten Staaten von Amerika verglichen. Als Ergebnis der Analyse kann der Schluss gezogen werden, dass die derzeitige polnische Regelung unzureichend ist und das Wohl des Kindes nicht ausreichend gewahrt wird. 

Schlüsselwörter: Scheidung, Kindeswohl, Mediation, Erziehungsplan, Familienrecht.

Summary: The subject of this paper is the problem of the situation of a child of divorcing parents. The Polish legislation is compared with adequate legislation in countries such as Italy and the United States of America. As a result of the analysis, it can be concluded that the current Polish regulation is inadequate and that the child’s welfare is not sufficiently guaranteed. 

Keywords: divorce, child welfare, mediation, parenting plan, family law.

Über die Autorin: Jurastudentin Universität UKSW in Warschau, E-Mail: malgorzata.czyzniak@student.uksw.edu.pl.

Małgorzata Czyżniak

Rozwód a dobro dziecka w perspektywie prawnoporównawczej

Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest porównanie polskich przepisów prawa rodzinnego z adekwatną regulacją prawną w krajach takich jak Włochy czy Stany Zjednoczone Ameryki. W wyniku przeprowadzonej analizy można dojść do wniosku, że aktualna polska regulacja jest niewystarczająca, a dobro dziecka nie jest wystarczająco zabezpieczone. 

Słowa kluczowe: rozwód, dobro dziecka, mediacja, plan wychowawczy, prawo rodzinne.

Summary: The subject of this article is the problem of the situation of a child of divorcing parents. The Polish legislation is compared with adequate legislation in countries such as Italy and the United States of America. As a result of the analysis, it can be concluded that the current Polish regulation is inadequate and that the child’s welfare is not sufficiently guaranteed. 

Keywords: divorce, child welfare, mediation, parenting plan, family law.

O autorce: Małgorzata Czyżniak – studentka kierunku prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, e-mail: malgorzata.czyzniak@student.uksw.edu.pl.

Justyna Holocher

Konstitutionalismus als Tatsache und als Idee. Ein Blick aus der Perspektive der Verfassungsrechtsstaatstheorie

Konstytucjonalizm jako fakt i jako idea. Spojrzenie z perspektywy teorii konstytucyjnego państwa prawnego

Słowa kluczowe: teoria konstytucyjnego państwa prawa, argumentacja prawnicza,konstytucja, konstytucjonalizacja, konstytucjonalizm

Konstytucjonalizm jako idea czy paradygmat w myśleniu prawniczym jest powszechnie znany i przywoływany, choć historia konstytucjonalizmu, jego znaczenie i funkcje prawnicze są różne i złożone. W literaturze przyjmuje się dystynkcję wskazującą na dwa sensy terminu „konstytucjonalizm”: pierwszy ocenno-postulatywny, pojmowany jako zbiór i analiza idei, zasad i wartości mogących mieć zastosowanie w regulacjach konstytucyjnych oraz drugi, stanowiący opis i analizę normatywnych, obowiązujących i oddziałujących rozwiązań konstytucyjnych. Z punktu widzenia teorii prawa obie perspektywy są interesujące i mogą przybierać postać analiz właściwych dla ujęć pozytywistycznych i postpozytywistycznych. Przykładem tych ostatnich jest zyskująca na popularności, teoria konstytucyjnego państwa prawnego. Koncentruje się ona na szeroko pojmowanych rozumowaniach prawniczych, przede wszystkim interpretacyjnych o charakterze operatywnym, a więc związanych ze stosowaniem prawa, przy szczególnym uwzględnieniu roli odgrywanej przez normy konstytucyjne i wyrażane przez nie wartości. W teorii tej konstytucja, zawierająca – obok reguł – także „otwierające” systemy prawa na wartości, zasady prawa, znajduje się na szczycie hierarchii źródeł prawa i oddziałuje na cały porządek prawny jako podstawowa wskazówka dla prokonstytucyjnej, ważeniowej interpretacji ustaw zwykłych, w trakcie której ważenie zasad służy ustaleniu konstytucyjnie akceptowalnego sposobu wykładni prawa obowiązującego. Teoria ta, będąc zbiorem postaw aksjologicznych i tez oraz postulatów dotyczących prawa i praktyki jego stosowania oddaje, ale i kształtuje aktualne tendencje konstytucjonalizacyjne. Najprościej rzecz ujmując, jest jedną z wersji współczesnego konstytucjonalizmu, którą określić można mianem konstytucjonalizmu argumentacyjnego.

Schlüsselwörter: Verfassungsrechtsstaatstheorie, juristische Argumentation, Verfassung, Konstitutionalisierung, Konstitutionalismus

Zusammenfassung: Konstitutionalismus als eine Idee oder ein Paradigma im juristischen Denken ist weithin bekannt und wird häufig genannt, obwohl die Geschichte des Konstitutionalismus, seine Bedeutung und seine rechtlichen und außerrechtlichen Funktionen unterschiedlich sind. In der Literatur werden zwei Bedeutungen des Begriffs „Konstitutionalismus“ unterschieden: die erste, evaluativ-postulative, die als eine Reihe von Ideen, Grundsätzen und Werten verstanden wird, die auf verfassungsrechtliche Regelungen angewandt werden können, und die zweite, die eine Beschreibung und Analyse von normativen, geltenden und interagierenden verfassungsrechtlichen Lösungen darstellt. Aus rechtstheoretischer Sicht sind beide Perspektiven interessant und können die Form von Analysen annehmen, die den positivistischen und postpositivistischen Ansätzen entsprechen. Ein Beispiel für Letzteres ist die Verfassungsrechtsstaatstheorie, die immer mehr an Popularität gewinnt. Sie konzentriert sich auf die juristische Argumentation im weitesten Sinne, vor allem auf die interpretative Argumentation mit operativem Charakter, d. h. in Bezug auf die Anwendung des Rechts, unter besonderer Berücksichtigung der Rolle, die die Verfassungsnormen und die in ihnen zum Ausdruck kommenden Werte spielen. In dieser Theorie steht die Verfassung, die neben den Regeln auch die „Öffnung“ der Rechtsordnung für Werte, die Rechtsgrundsätze, enthält, an der Spitze der Rechtsquellenhierarchie und beeinflusst die gesamte Rechtsordnung als grundlegende Leitlinie für eine verfassungskonforme Auslegung der Gesetze, wobei die Abwägung der Grundsätze dazu dient, eine verfassungskonforme Art der Auslegung des geltenden Rechts festzulegen. Diese Theorie als Gesamtheit von axiologischen Grundlagen, Thesen und Postulaten zum Recht und zu seiner Anwendung spiegelt aktuelle Tendenzen der Konstitutionalisierung wider, prägt diese aber auch. Sie ist eine Variante des zeitgenössischen Konstitutionalismus, die als argumentativer Konstitutionalismus bezeichnet werden kann.

O autorce: Dr Justyna Holocher, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej (UKEN, Kraków); adiunkt, ORCID: 0000-0002-4574-6848, e-mail: jholocher@interia.pl; justyna.holocher@up.krakow.pl