DPJZ 3/2024


Dr Magdalena Maksymiuk

DIE RECHTLICHE STELLUNG DER ZWEITEN KAMMER DES POLNISCHEN PARLAMENTS UND IHRE BEZIEHUNGEN ZU ANDEREN BEHÖRDEN IN POLEN

Zusammenfassung: Die Stellung des Senats innerhalb der Organe der Gesetzgebung in Polen wurde sowohl durch die Verfassung als auch durch normative Rechtsakte auf hierarschisch niedrigerer Ebene festgelegt. Die zweite Kammer – Senat – ist der ersten Kammer – Sejm – untergeordnet. Die ihr eingeräumten Rechte und Kompetenzen, zu denen auch die Zusammenarbeit mit anderen staatlichen Organen im Rahmen der dreigliedrigen Gewaltenteilung gehört, zeigen deutlich, dass es sich um einen unausgewogenen (asymmetrischen) Zweikammersystem handelt. Der Senat nimmt trotz seiner ähnlichen Vertretung wie der Sejm keine wichtigen legislativen Funktionen im Staat wahr, und die bescheidenen Kompetenzen, die ihm im Verhältnis zu anderen Organen eingeräumt werden, verdeutlichen dies zusätzlich.

Schlüsselwörter: Kompetenzen des Sejms, Kompetenzen des Senats, Präsident der Republik Polen, verfassungsrechtliche Verantwortung.

Über die Autorin: Dr. Magdalena Maksymiuk, Juristische Fakultät, Universität von Stefan Wyszynski in Warschau, https://orcid.org/0000-0001-5711-4920, E-Mail: m.maksymiuk@uksw.edu.pl.

Summary: The position of the Senate within the legislative bodies in Poland was determined both by the Constitution and by normative acts at a lower hierarchical level. The second chamber – Senate – is subordinate to the first chamber – the Sejm. The rights and competences granted to it, including cooperation with other state bodies within the framework of the tripartite separation of powers, clearly show that this is an unbalanced (asymmetrical) bicameral system. The Senate, despite its similar representation to the Sejm, does not perform any important legislative functions in the state, and the modest competences granted to it in relation to other bodies further illustrate this.

Keywords: competences of the Sejm, competences of the Senate, President of the Republic of Poland, constitutional responsibility.

About the author: Ph.D. Magdalena Maksymiuk, Faculty of Law, University of Stefan Wyszynski in Warsaw, https://orcid.org/0000-0001-5711-4920, e-mail: m.maksymiuk@uksw.edu.pl

Dr hab. Paweł Kuczma, prof. UZ

STRAŻ MARSZAŁKOWSKA JAKO SPECYFICZNA FORMACJA MUNDUROWA I ZMILITARYZOWANA (POLICJA PARLAMENTARNA)

Streszczenie: Straż Marszałkowska należy do najstarszych formacji mundurowych w Polsce. Geneza tej struktury mundurowej od zawsze była związana z Marszałkiem Sejmu, który był jej zwierzchnikiem oraz parlamentem, gdyż zapewnienie porządku i bezpieczeństwa obrad stanowiło podstawowe zadanie Straży. Dopiero uchwalenie w 2018 roku odrębnej ustawy regulującej kompleksowo zadania i strukturę podniosło rangę tej formacji i spowodowało przyznanie Straży Marszałkowskiej odpowiedniego miejsca w strukturze organów kontroli legalności. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na pewne zagadnienia związane ze szczególnym charakterem Straży Marszałkowskiej. Straż Marszałkowska należy bowiem do formacji o policyjnym charakterze, realizuje funkcję policyjną, ale status prawny tej formacji wykazuje istotne różnice na tle innych służb mundurowych.

Słowa kluczowe: Straż Marszałkowska, policja, służby mundurowe, Marszałek Sejmu, Sejm, Senat. 

O autorze: profesor nauk prawnych w Katedrze Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego Uniwersytetu Zielonogórskiego, ORCiD: 0000-0003-1443-4742, e-mail: p.kuczma@wpa.uz.zgora.pl

Summary: The Speaker’s Guards is one of the oldest uniformem formations in Poland. The origins of this uniformem structure always been related to the Speaker of the Sejm, who was its superior and the Parliament, because ensuring order and security of the proceedings was the Basic task of the Guard. Only the adoption in 2018 of a separate act regulating comprehensive task and structure raised the importance of this formation and relusted in the Speaker’s Guard being grantem an appropriate place in the structure of legality control bodies. The purpose of this article is to Draw attention to certain issues related to the special nature of the Speaker’s Guard. The Speaker’s Guard is a Police formation and performs a Police function, but the legal status of the formation show significant differences compared to other uniformem service. 

Keywords: Speaker’s Guard, Police, uniformem services, Speaker of the Sejm, Sejm, Senate. 

About the author: Professor of Law at the Department of Constitutional, European and International Public Law at the University of Zielona Góra, ORCiD: 0000-0003-1443-4742, E-mail: p.kuczma@wpa.uz.zgora.pl.

Kordian Wasiłowski 

ZBRODNIA LUDOBÓJSTWA, A POTENCJALNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ IZRAELA PRZED MIĘDZYNARODOWYM TRYBUNAŁEM SPRAWIEDLIWOŚCI

Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest analiza definicji zbrodni ludobójstwa w kontekście wniosku zgłoszonego do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości przez Republikę Południowej Afryki w sprawie działań Izraela w Strefie Gazy. W pracy poruszono problematykę domniemanego naruszenia przez Izrael zobowiązań wynikających z Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa oraz omówiono kwestię udowodnienia zamiaru ludobójczego. W oparciu o literaturę przedstawiono elementy konstytuujące zbrodnię ludobójstwa, zestawiono je z zarzutami podniesionymi przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, a także wskazano na ewentualną odpowiedzialność sprawców zbrodni zarówno przed Trybunałem, jak i trybunałami karnymi. 

Słowa kluczowe: zbrodnia ludobójstwa, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS), Strefa Gazy, Palestyna, Izrael

Summary: The subject of the article is an analysis of the definition of the crime of genocide in the context of the application submitted to the International Court of Justice by the Republic of South Africa regarding Israel’s actions in the Gaza Strip. The paper raises the issue of Israel’s alleged violation of its obligations under the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide and discusses the issue of proving genocidal intent. Based on the literature, the elements constituting the crime of genocide were presented and compared with the charges brought before the International Court of Justice, and the possible liability of the perpetrators of the crime before both the Court and criminal courts was indicated.

Key words: genocide, International Court of Justice (ICJ), Gaza Strip, Palestine, Israel

O autorze: Kordian Wasiłowski – student IV roku prawa na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, e-mail: kordianwasilowski@gmail.com.

Patrycja Pieńkowska

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SUMIENIA I WYZNANIA NA TLE ORZECZNICTWA SĄDÓW POWSZECHNYCH

Streszczenie: W artykule scharakteryzowane zostały przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania z polskiego kodeksu karnego: dyskryminacja wyznaniowa, złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych oraz obraza uczuć religijnych. Przedstawiono także statystyki policyjne związane z wyżej wymienionymi przestępstwami. Omówiono również wybrane przykłady orzecznicze sądów powszechnych odnoszące się do poruszanej problematyki. 

Słowa kluczowe: wolność sumienia i wyznania, dyskryminacja wyznaniowa, złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych, obraza uczuć religijnych.

O autorce: studentka na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, e-mail: ppienkowska7@gmail.com.

Abstract: The article describes crimes against the freedom of conscience and religion from the Polish Penal Code: religious discrimination, malicious interference in the performance of religious acts and insulting religious feelings. Police statistics related to the above-mentioned crimes are also presented. Selected examples of case law of common courts relating to the discussed issues are also discussed. 

Keywords: freedom of conscience and religion, religious discrimination, malicious interference in the performance of religious acts, insulting religious feelings

About the author: law student at the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, e-mail: ppienkowska7@gmail.com.

Patrycja Pieńkowska

Straftaten gegen die Gewissens- und Religionsfreiheit Rechtsprechung der ordentlichen Gerichte

Zusammenfassung: Der folgende Beitrag charakterisiert Straftaten gegen die Gewissens- und Religionsfreiheit und konzentriert sich dann auf die Polizeistatistik. Es wird auch eine ausgewählte Rechtsprechung der ordentlichen Gerichte vorgestellt, um reale Beispiele für einzelne Straftaten aufzuzeigen. Der Artikel endet mit Schlussfolgerungen, die darauf abzielen, die gesamte Betrachtung zusammenzufassen und aufzuzeigen, ob die Bestimmungen des Gesetzes aus Kapitel XXIV des Strafgesetzbuches noch lebendig sind. 

Schlüsselwörter: Gewissens- und Religionsfreiheit, religiöse Diskriminierung, böswillige Einmischung in die Ausübung religiöser Handlungen, Beleidigung religiöser Gefühle.

Über die Autorin: Jurastudentin an der Kardinal-Stefan-Wyszyński-Universität in Warschau, E-Mail: ppienkowska7@gmail.com.

Artur Tarwacki

PRAWO ŁASKI – RELIKT PRZESZŁOŚCI CZY PONADCZASOWE NARZĘDZIE PRAWORZĄDNOŚCI?

Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest problematyka instytucji prawa łaski w kontekście jego ustrojowej pozycji. W porównaniu do przepisów obowiązujących w historycznych konstytucjach międzywojennych współczesne uregulowania wydają się być nieprecyzyjne i, co pokazuje wieloletni konflikt między naczelnymi organami państwa, niemieszczące się w założeniach demokratycznego państwa prawnego. Analiza przepisów, orzecznictwa oraz literatury ma na celu znalezienie takich rozwiązań prawnych, które w sposób możliwie jednolity i sprawiedliwy uregulowałyby prawo łaski na poziomie konstytucyjnym, rozwiązując jednocześnie trwający impas polityczny. 

Słowa kluczowe: konstytucja, ułaskawienie, Prezydent RP, prerogatywa, Trybunał Konstytucyjny

O autorze: Artur Tarwacki – student na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, e-mail: artur.tarwacki@student.uksw.edu.pl.

Abstract: The subject of this article is the problem of the institution of the power of pardon in the context of its constitutional position. Compared to the provisions in force in the historical interwar constitutions, the contemporary regulations seem to be imprecise and, as shown by the long-standing conflict between the supreme organs of the state, incompatible with the assumptions of a democratic state of law. The analysis of the legislation, jurisprudence and literature aims at finding such legal solutions that would regulate the power of pardon on the constitutional level as uniformly and fairly as possible, while resolving the ongoing political impasse.

Keywords: constitution, power of pardon, President of the Republic of Poland, prerogative, Constitutional Tribunal.

About the author: Artur Tarwacki – student at the Faculty of Law and Administration of the Cardinal Stefan Wyszyński University, e-mail: artur.tarwacki@student.uksw.edu.pl